เรื่องเล่าแห่งวันวานในย่านเมืองเก่า
โดย นิพนธ์ เรียบเรียง
"ย่านท่าหลวง" เป็นชุมชนเก่าแก่ริมแม่น้ำจันทบุรีด้านตะวันตก แต่เดิมรู้จักกันในชื่อที่เรียกกันติดปากว่า "บ้านลุ่ม" ซึ่งเป็นชุมชนเก่าแก่ของชาวจีนและญวนที่อพยพมาตั้งแต่สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น ต่อมาได้พัฒนามาเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจและการค้าของจันทบุรีที่สำคัญแห่งหนึ่งในสมัยรัชกาลที่ 5 ย่านท่าหลวงนี้เริ่มต้นตั้งแต่บริเวณเชิงสะพานวัดจันทร์ ผ่านบ้านเรือนเก่าแก่ยาวเป็นแนวไปตลอดจนถึงชุมชนตลาดล่าง หรือที่เรียกกันว่าท่าเรือจ้าง อาคารส่วนใหญ่เป็นที่พักอาศัยและร้านค้าของชุมชนที่มีอายุเกือบร้อยปี
การเดินเที่ยวในถนนเส้นนี้ หากเริ่มต้นตั้งแต่ช่วงเช้าขอแนะนำว่าควรลิ้มลองก๋วยจั๊บน้ำข้นเจ้าเก่า ที่ตั้งอยู่ใกล้กับศาลเจ้าเป็นมื้อเช้า เมื่อท้องอิ่มดีแล้วจึงเดินย่อยอาหารไปเรื่อยๆ จากร้านก๋วยจั๊บราวสามร้อยเมตร ทางแยกข้ามสะพานไปยังโบสถ์พระแม่มารีอาอยู่ด้านซ้ายมือ
ที่โบสถ์เก่าแก่แห่งนี้ภายในจะประดับตกแต่งไปด้วยกระจกสีหรือ Stain glass ที่นำเข้ามาจากอิตาลี พร้อมทั้งรูปปั้นพระแม่มารีอาประดับด้วยพลอยเมืองจันทบุรีสวยงามวิจิตรมาก และหากเข้ามาในวันอาทิตย์ก็จะมีโอกาสได้เห็นพิธีการทางศาสนาที่ศักดิ์สิทธิ์อีกด้วย
โบสถ์แห่งนี้มีชื่ออย่างเป็นทางการว่า “วัดแม่พระปฏิสนธินิรมล" ตั้งอยู่ในบริเวณเดียวกับโรงเรียนสตรีมารดาพิทักษ์ ที่แต่เดิมเป็นโรงเรียนสอนศาสนาและเป็นโบสถ์คริสต์นิกายโรมันคาธอลิก ตัวอาคารเป็นสถาปัตยกรรมตามศิลปะแบบโกธิก อาคารอันงดงามหลังนี้ยืนหยัดผ่านกาลเวลามากว่าศตวรรษ
โบสถ์แม่พระปฏิสนธิ จึงมิเพียงเป็นโบสถ์ซึ่งสวยงามที่สุดเท่านั้น หากยังเป็นศูนย์รวมศรัทธาของผองชาวคริสต์ทั้งปวง ไม่แต่เพียงเฉพาะที่เมืองจันทบูรเท่านั้น แต่ครอบคลุมไปทั่วฝั่งทะเลตะวันออกทีเดียว
เมื่อออกจากโบสถ์กลับมาสู่ถนนชุมชนท่าหลวงอีกครั้งในช่วงสายๆ จึงพบว่าบรรดาร้านขนมเจ้าเก่าทั้งขนมดอกจอก กลีบลำดวน หรือแม้แต่ขนมเทียนรสชาติหวานมัน ก็มีวางขายยั่วน้ำลายยิ่ง ถ้าได้กินแกล้มกาแฟด้วยแล้ว ต้องนับว่าได้อรรถรสในการมาถึงถิ่นเก่านี้อย่างมาก
สำหรับใครที่ขยันเดินสักหน่อย (ถ้ากลัวเมื่อยก็นั่งรถรับจ้างไปได้) สามารถไปเที่ยวชมตลาดพลอย ที่เปิดในวันศุกร์ช่วงบ่ายไปจนถึงวันอาทิตย์ แต่จะคึกคักที่สุดน่าจะเป็นวันเสาร์
เราเดินกลับมาที่ถนนสายเดิมเนื่องจากเป็นพวกแพ้ของแพง และแทบไม่มีความรู้เรื่องเพชรพลอยกับเขาเลย
ป้ายศูนย์การเรียนรู้ประจำชุมชนเด่นชัดอยู่ตรงหน้า ที่นี่แหละน่าจะเหมาะกับ “ไก่ได้พลอย" อย่างเรามากกว่า
ในศูนย์การเรียนรู้แห่งนี้ มีการจัดแสดงเรื่องราวของชุมชนไว้อย่างละเอียด ทั้งภาพถ่ายหายากในอดีต รวมทั้งข้อมูลต่างๆ โดยมีปราชญ์ชุมชนอย่างอาจารย์ประภาพรรณเป็นผู้ดูแล และถ่ายทอดให้เราได้รับรู้
สายน้ำที่ไหลอยู่ในแม่น้ำจันทบูร มันได้ทำหน้าที่นำพาเรื่องราวมากมายมายังท่าหลวง แหล่งชุมชนที่ยังสมบูรณ์ด้วยตำนานแห่งวันวาน รวมทั้งมิตรภาพของผู้คนแถบนี้ ที่มีมากพอจะแบ่งปันให้แก่นักท่องเที่ยวที่มาเยือน....
หมายเหตุ ปัจจุบันตลาดพลอยอาจมีการเปลี่ยนแปลงไปแล้ว แต่ที่นี่เหมาะแก่คนรักการถ่ายภาพอย่างมาก เพราะมีวิถีชีวิตที่เต็มไปด้วยเรื่องราวสถาปัตยกรรมเก่าแก่สวยงามมากมาย
.jpg){kind=icon}
