รูปๆคำๆ : ตลาดเก่าและเตาฟืน

เรื่องและภาพ : นิพนธ์ เรียบเรียง

 

 

 

วัยเด็กของผมนั้นมีป้าสะใภ้เป็นผู้ดูแลเพราะพ่อและแม่ต้องไปทำงานกว่าจะกลับก็ค่ำมืด

 

ป้าไหวเป็นแม่ครัวมือเก่าผ่านงานในรั้วในวังมาเนิ่นนานจนกระทั่งแต่งงานกับลุงจึงกลายมาเป็นแม่บ้านชนิดที่ตรงตามแบบธรรมเนียมโบราณที่ว่าต้องตื่นก่อนนอนทีหลังสามีอะไรทำนองนั้น

 

ชีวิตในครัวของป้าก่อนทุกคนในบ้านกลับจากทำงานก็จะมีวิทยุทรานซิสเตอร์กับละครคณะเกษทิพย์เป็นเพื่อนสนิทและเปิดมันไว้ตลอดเวลา  

 

จนผมเองในวัยช่างจำนั้นสามารถร้องเพลงโฆษณาถ่านไฟฉายตรากบซึ่งมีท่อนพูดแบบเพลงแร็ปในสมัยปัจจุบันได้อย่างคล่องแคล่ว  

 

เมนูที่เลื่องชื่อของป้าคือแกงมัสมั่นที่เลือกเนื้อติดเอ็นมาเคี่ยวให้เปื่อยยุ่ยด้วยเตาฟืน “ต้องเตาฟืนเท่านั้น” ป้าย้ำมันให้ความร้อนสูงและคุมความระอุได้ดีกว่าเตาแก็ส  

 

แน่นอนว่ามัสมั่นหนึ่งหม้อใหญ่ในพ.ศ.นั้นกินเวลาหลายชั่วและบางครั้งถ้าต้องทำในปริมาณมาก มันจึงอาจเริ่มตั้งแต่เช้ามืดจรดเย็นเลยด้วยซ้ำ เครื่องเทศและหอมใหญ่ทั้งลูกที่เคี่ยวรวมลงไปยุ่ยเละกลืนไปในน้ำแกง แน่นอนว่าถูกตักกินจนเกลี้ยงจากลูกหลานหลายคนที่เฝ้ารอเมนูเด็ดรายการนี้  

 

ท้ายสุดก่อนล้างหม้อล้างชามน้ำแกงที่เข็มข้นนั้นถูกนำมาทาลงบนขนมปังปิ้งกินกับอาจาดซึ่งก็คือหอมแดงหั่นดองในน้ำส้มออกรสเปรี้ยวหวาน.....และมันคือสิ่งวิเศษของผม

 

ที่ตลาดเก่าริมแม่น้ำบางปะกงในเขตจังหวัดฉะเชิงเทรา ที่นี่เคยถูกใช้เป็นสถานที่ถ่ายทำภาพยนตร์เรื่องดังอย่าง "2499 อันธพาลครองเมือง" ด้วยฝีมือผู้กำกับอย่างนนทรีย์ นิมิบุตร  

 

ตลาดในวันวานถูกชุบชีวิตอีกครั้งเมื่อผู้คนนิยมมาจับจ่ายหรือแม้กระทั่งเดินท่องเที่ยวถ่ายภาพ ด้านในของตลาดแห่งนี้สามแม่ครัวรุ่นคุณป้ายังวุ่นวายกับงานหน้าเตาไฟฟืนมีควันลอยคลุ้งไปทั่วบริเวณ

 

ลูกค้าประจำที่นั่งรออย่างอดทนไม่ได้มีท่าทีเบื่อหน่ายกับความล่าช้าในการปรุงอาหารจานเด็ดต่างๆ อย่างผัดปลาช่อนใบคึ่นช่ายหรือต้มยำรสจัดจ้าน แม้อากาศจะค่อนข้างร้อนก็ตาม  

 

สายตาของพวกเขาล้วนแต่จ้องมองดูความเคลื่อนไหวของคุณป้าสามพี่น้องที่ทำอาหารไปและบางครั้งก็ถกเถียงกันไป โดยที่ไม่สนด้วยว่าไอ้พวกที่นั่งกลืนน้ำลายรอมันจะว่ายังไง (ผมเองก็เป็นหนึ่งในนั้น )

 

มันเหมือนการชมอุปรากรจีนหรือว่างิ้วนั่นเอง ผมคิดอย่างนั้นต่างเพียงแต่ว่าคุณป้าสามคนพี่น้องนี้เขาบรรเลงเพลงชีวิตให้เห็นกันสดๆ ไม่ต้องมีโรงมีชุดให้วุ่นวาย 

 

วันนี้ป้าไหวหมดแรงทำแกงมัสมั่นหรือแกงอื่นใดแล้ว แต่เมื่อใดที่มีคนพูดถึงความหลังในครัวเตาฟืนของป้า แววตาแกจะเปล่งประกายบางอย่างออกมา ซึ่งผมอยากจะเรียกมันว่า....แววตาของยอดฝีมือ