รูปๆคำๆ : นับเท้านับทาง
โดย นิพนธ์ เรียบเรียง
ครั้งนึงผมถูกชักชวนให้ไปร่วมงานเปิดนิทรรศการภาพถ่ายที่ชื่อว่า Distance by steps หรือชื่อไทยว่า นับเท้านับทาง ที่ศูนย์ศิลปะบ้านตึกจังหวัดเชียงใหม่
เจ้าของผลงานคือคุณแก้วเก้า พงษ์ไพบูลย์ เขาเล่าให้ฟังถึงที่มาของงานชุดนี้ว่า ได้เดินทางไปทั่วทุกภาคในประเทศไทยเพื่อบันทึกเรื่องราวของบ้านพักคนชรา ในลักษณะของภาพนิ่งที่ถ่ายด้วยกล้องแบบใช้ฟิล์ม
หลังจากที่เขาได้อ่านหนังสือเรื่อง “เวลา” ของชาติ กอบจิตติ ซึ่งนั่นถือเป็นแรงบันดาลใจ
และเมื่อผมถามถึงที่มาของชื่องาน สิ่งที่เขาทำให้ผมอึ้งก็คือประโยคที่บอกว่า
“คนสมัยก่อนไม่มีเครื่องมือในการวัดระยะ เขาใช้การเดินการก้าวย่าง เพื่อคำนวณระยะทาง ผมไม่รู้ว่าคนแก่พวกนี้เขาต้องเดินกันมากี่หมื่นก้าว กว่าชีวิตจะมาถึงวันนี้”
ผมสบตาเขาและเราต่างนิ่งเงียบไปครู่ใหญ่ ต่อมาเรื่องราวนี้ก็ทำให้ผมคิดถึงการแต่งเพลงเพื่อไปเป็นของขวัญให้กับเขา...
ที่อยุธยาริมแม่น้ำน้อย ยายบำรุงในวัยเก้าสิบกว่า แกเพิ่งเสียลูกชายคนเล็กไปสักครึ่งปี หลังจากที่ผู้ชายในชีวิตนับตั้งแต่สามี ลูกชายคนโตทยอยกันจากแกไปก่อนหน้านานแล้ว
“อายุยืนใช่ว่าดี” เจ้าของมือที่เต็มไปด้วยริ้วรอยแห่งการงาน และการต่อสู้ดิ้นรนเพื่อมีชีวิตรอดคู่นี้เปรยขึ้นมาหลังงานศพลูกชายคนเล็ก ทำเอาคนที่ได้ยินใจสั่นหวิว
ผมกลับไปนึกถึงคำบอกเล่าของแก้วเก้าอีกครั้ง
“บางคนลูกก็หลอกบอกว่าจะพามาเที่ยว แล้วก็ปล่อยทิ้งเอาไว้เค้าทำกันอย่างนี้ได้ไงอ่ะพี่”
...บางทียายบำรุงอาจมีความสุขมากกว่าคนเหล่านั้น เพราะอย่างน้อยแกก็ได้ใช้ชีวิตอยู่กับคนที่รักจนตายจากกัน...
“แก่แล้วไม่มีใครสนใจ ได้แต่ฉงนว่าโลกมันเปลี่ยนไป แหละผู้คนก็เหมือนไร้หัวใจ นับเท้านับทางที่ย่างเดิน มากเกินไกลเกินจะจดจำ นับเท้านับทางมากเรื่องราว เปลี่ยวเหงาเดียวดาย...และสิ้นหวัง”
ท่อนนึงจากเพลงที่ผมแต่ง